„In dubio pro tributario” – w razie wątpliwości na korzyść podatnika  

Ustępujący Prezydent zarządził na dzień 6 września 2015 r. referendum, w którym to obywatele będą odpowiadać na trzy pytania. M.in. na pytanie „Czy jest Pani/Pan za wprowadzeniem zasady ogólnej rozstrzygania wątpliwości co do wykładni przepisów prawa podatkowego na korzyść podatnika?”.

Co ciekawe, w tym samym czasie Sejm prowadził już prace nad nowelizacją ordynacji podatkowej, a dokładniej zasady mającej być przedmiotem referendalnego pytania. Przedstawione zostały dwie wersje zasady – wersja prezydencka oraz wersja forsowana przez Ministerstwo Finansów.  Ministerialna wersja zasady miała być zapisana w dziale IV, rozdziale 1 ordynacji podatkowej dot. zasad ogólnych postępowania podatkowego obok zasady legalizmu czy zasady prawdy obiektywnej. Nieprzypadkowe ulokowanie zasady w dziale IV argumentowane było tym, iż żadna z zasad nie powinna stać wyżej od zasady legalizmu zapisanej w art.120 ordynacji podatkowej. Zasada miała brzmieć: „W przypadku różnych wyników wykładni przepisów prawa podatkowego organ podatkowy przyjmuje wykładnię korzystną dla strony postępowania”. Według ministerstwa takie brzmienie przepisu oparte było na opiniach największych autorytetów w dziedzinie podatków. Posłowie po burzliwych dyskusjach wybrali Prezydencką wersję tej zasady o treści: „Niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika” oraz zgodzili się na zapisanie jej w art. 2A, gdzie ulokowane są przepisy ogólne.

Rodzi się więc pytanie o sens przeprowadzania referendum w kwestii dopiero co uregulowanej przez Sejm. Należy podkreślić, iż za wprowadzeniem tych zmian głosowało 427 posłów. Zgodnie z prawem, jeśli 6 września obywatele odpowiedzą na pytanie dotyczące wprowadzenia” omawianej zasady „NIE”, ustawodawca powinien zmienić ustawę w ciągu 60 dni.

Zastanawiająca jest też treść pytania. „Czy jest Pani/Pan za wprowadzeniem (…)”. Jak na to pytanie odpowiedzieć skoro nowelizacja została już przegłosowana w Sejmie i nic nie wskazuje na to, aby do czasu referendum nie została wprowadzona? Zarówno Bronisław Komorowski jak i też nowy Prezydent Andrzej Duda mogą jeszcze zwrócić się do Senatu o zgodę na zmianę lub wycofanie pytań w tym samym trybie, jak następuje zarządzenie referendum. Kancelaria Bronisława Komorowskiego nie zapowiada jednak takich działań. Zdaniem Olgierda Dziekońskiego, ministra w kancelarii Bronisława Komorowskiego referendalne pytanie jest aktualne i należy je zadać. Uważa on, że odpowiedź „będzie zobowiązaniem ustawodawcy do tworzenia prawa w interesie podatnika, nie tylko w tej konkretnej sprawie”.

Jeśli mają Państwo pytania w związku z powyższym tematem, prosimy o kontakt z Kancelarią. Nasi prawnicy udzielają porad podczas spotkań w Kancelarii, jak również drogą mailową, telefonicznie oraz za pośrednictwem Skype.

Paweł Galiński

radca prawny

Galiński & Kleina Kancelarie Radców Prawnych