Postępowanie restrukturyzacyjne – podstawowe cele i zasady

Postępowanie restrukturyzacyjne – jaki jest jego cel?

Podstawowym celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie ogłoszenia upadłości  przez: przedsiębiorców, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne nieprowadzące działalności gospodarczej, wspólników osobowych spółek handlowych ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem oraz wspólników spółki partnerskiej (zbiorczo zwanymi dalej: „przedsiębiorcami”) i umożliwienie im restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego – również przez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli.

Postępowanie restrukturyzacyjne – jakie są jego zasady?

Można wyróżnić kilka podstawowych zasad postępowania restrukturyzacyjnego:

1. zasadę równowagi i ochrony praw przedsiębiorcy i wierzycieli;
2. zasadę dominacji grupowego (zbiorowego) interesu wierzycieli;
3. zasadę mediacyjnego rozwiązywania konfliktu interesów (sposobem rozwiązania konfliktu interesów w postępowaniu restrukturyzacyjnym jest zawarcie układu);
4. zasadę poszanowania zgodnej woli przedsiębiorcy i wierzycieli.

Postępowanie restrukturyzacyjne jest zasadniczo prowadzone w interesie przedsiębiorcy, gdyż głównym jego celem jest uniknięcie ogłoszenia jego upadłości. Z tego powodu prawo restrukturyzacyjne przewiduje możliwość udzielenia przedsiębiorcy ochrony przed wierzycielami przez regulacje dotyczące zawieszania postępowań egzekucyjnych i możliwość uchylenia zajęć komorniczych. Ponadto, w postępowaniu sanacyjnym przedsiębiorca ma możliwość wykorzystania szeregu instrumentów prawnych pozwalających na skuteczną restrukturyzację jego przedsiębiorstwa, także np. w zakresie zatrudnienia pracowników. W każdym postępowaniu przedsiębiorca może zawrzeć z wierzycielami układ, którego skutkiem będzie restrukturyzacja (w szczególności poprzez odroczenie, rozłożenie na raty, zmniejszenie) jego zobowiązań.

Prawo restrukturyzacyjne zawiera również regulacje, które ograniczają możliwość korzystania z jego dobrodziejstw w sytuacji, gdy zostanie stwierdzone, że przedsiębiorca zamierza wykorzystywać instrumenty przewidziane prawem restrukturyzacyjnym dla osiągnięcia innych celów niż określone w ustawie. W szczególności, mimo że w przyspieszonym postępowaniu układowym i postępowaniu układowym zasadą jest pozostawienie przedsiębiorcy zarządu jego majątkiem, to sąd może również z urzędu uchylić zarząd własny przedsiębiorcy i ustanowić zarządcę, jeżeli:

1. przedsiębiorca, chociażby nieumyślnie, naruszył prawo w zakresie sprawowania zarządu, czego skutkiem było pokrzywdzenie wierzycieli lub gdy istnieje możliwość takiego pokrzywdzenia w przyszłości;
2. oczywiste jest, że sposób sprawowania zarządu nie daje gwarancji wykonania układu lub dla przedsiębiorcy ustanowiono kuratora;
3. przedsiębiorca nie wykonuje poleceń sędziego-komisarza lub nadzorcy sądowego, w szczególności nie złożył w wyznaczonym przez sędziego-komisarza terminie propozycji układowych zgodnych z prawem.

Prawo restrukturyzacyjne nie ogranicza się jednakże wyłącznie do ochrony interesów przedsiębiorców. Co do zasady niewypłacalność lub zagrożenie niewypłacalnością przedsiębiorcy jest źródłem konfliktu pomiędzy przedsiębiorcą i wierzycielami, który z istoty rzeczy nie może być rozwiązany w sposób całkowicie zaspokajający interesy wszystkich jego uczestników, dlatego też Prawo restrukturyzacyjne opiera się na założeniu wyważenia tych interesów i przyjęciu między nimi określonej równowagi. Z jednej strony, chronione jest prawo przedsiębiorcy i jego majątek, a ochrona ta odbywa się przez ograniczenie możliwości działania wierzycieli, ale z kolei z drugiej strony, ustawodawca wielokrotnie ogranicza możliwość udzielenia przedsiębiorcy ochrony, dając prymat interesom wierzycieli. W szczególności, sąd odmawia otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, jeżeli skutkiem tego postępowania byłoby pokrzywdzenie wierzycieli.  Także w sytuacji zbiegu wniosku restrukturyzacyjnego i wniosku o ogłoszenie upadłości sąd nie wstrzymuje rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli sprzeciwia się temu interes ogółu wierzycieli, choć co do zasady sąd upadłościowy wstrzymuje rozpoznanie wniosku o ogłoszenie upadłości do czasu wydania prawomocnego orzeczenia w sprawie wniosku restrukturyzacyjnego i postępowanie restrukturyzacyjne ma prymat przed postępowaniem upadłościowym.

Radcy prawni oraz doradcy podatkowi pracujący w ramach Kancelarii Radców Prawnych Galiński & Kleina Sp. p. w Gdańsku posiadają ponad 10-letnie doświadczenie zdobyte w ramach doradztwa świadczonego na rzecz klientów indywidualnych oraz przedsiębiorców. Zespół prawników z Kancelarii Radców Prawnych Galiński & Kleina Sp. p. w Gdańsku posiada wiedzę oraz kompetencje, aby pomóc Państwu w każdej skomplikowanej sprawie gospodarczej.

Jeżeli zainteresował Państwa ten temat i chcieliby Państwo skorzystać z usług doradztwa prawnego oraz podatkowego oferowanego przez naszą Kancelarię zapraszam do bezpośredniego kontaktu. Udzielamy porad podczas spotkań w Kancelarii, jak również drogą mailową lub telefonicznie.

 

Paweł Galiński

Partner, radca prawny

Galiński & Kleina Kancelaria Radców Prawnych Sp. p.

ul. Ks. Jerzego Popiełuszki 24a/4, 80-864 Gdańsk

email: biuro@gklaw.pl

tel.: +48 58-351-48-44

tel.: +48 608 – 311 – 704